Bí mật và góc nhìn Lê Quý Dương

Thực hiện: Phượng Hoàng  (VTC News)

Là một người thầy tận tụy, một đạo diễn lễ hội và sự kiện hàng đầu Việt Nam, ghi dấu ấn đậm nét với sân khấu kịch thử nghiệm nhưng Lê Quý Dương luôn âm thầm cống hiến và tự cho mình đứng ngoài showbiz. Ngay cả chuyện lớn của đời người là cưới vợ thì mọi thông tin về anh, giới thạo tin cũng hiếm người biết được.

Khát vọng một Ngôi Nhà Sáng Tạo

 

Gặp lại Lê Quý Dương một ngày đầu tháng 5, anh thật bận rộn với công việc, điện thoại liên tục reo giữa cuộc trò chuyện. Những khát vọng của anh đang dần được thực hiện sau nhiều năm làm nghệ thuật. Anh vui mừng chia sẻ: “Tôi vừa hoàn tất việc xây dựng một trung tâm đào tạo chuyên ngành người mẫu, diễn viên kịch điện ảnh, tác giả kịch bản, đạo điễn sân khấu biểu diễn và chuyên gia tổ chức sự kiện. Trung tâm này nằm ở một vị trí yên tĩnh trên đường Phan Văn Trị, phường 10, quận Gò Vấp, ngay đối diện cà phê Country House. Tôi đặt tên cho trung tâm mới là “Lê Quý Dương – Creative House” với khát vọng nơi đây sẽ thực sự trở thành Ngôi Nhà Sáng Tạo – điểm đến cho các bạn trẻ đam mê nghệ thuật biểu diễn và tổ chức sự kiện”

 

Lê Quý Dương chia sẻ anh muốn tiếp tục phát triển bền vững mô hình đào tạo đa năng trước đây của mình bằng việc phối hợp các phương pháp đào tạo tại Úc, Anh và Mỹ là những nước anh đã học tập và làm việc với thực tiễn kinh nghiệm tại Việt Nam, nhằm tạo cho các học viên có một tính năng động và chuyên nghiệp cao trong thực tiễn sáng tạo nghệ thuật. Các chuyên gia uy tín của các trung tâm đào tạo quốc tế danh tiếng sẽ được mời về giảng dạy qua các lớp tập huấn đặc biệt tại trung tâm. Đạo diễn Lê Quý Dương là một trong sáu thành viên sáng lập Hiệp hội các trường sân khấu và kịch nghệ khu vực Châu Á – Thái Bình Dương trực thuộc UNESCO – ITI với thành viên của hơn 20 quốc gia. Được sự đồng ý của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Festival các trường sân khấu và kịch nghệ quốc tế sẽ được trung tâm đào tạo của đạo diễn Lê Quý Dương tổ chức vào tháng 9 năm nay, đúng vào dịp khai giảng các khóa học mới.

 

“Từ trước đến nay, tôi vẫn thường phải đi thuê địa điểm rất tốn kém và vất vả để mở các lớp giảng dạy của mình. Bây giờ, trung tâm đã có phòng gương lớn để phục vụ dàn tập, có phòng học chuyên môn với đầy đủ thiết bị phục vụ, có phòng học nhóm cho học viên, có nơi giải trí, rèn luyện thể hình riêng. Tôi đã dành tất cả vốn liếng của mình dành dụm được qua nhiều năm làm việc để có thể đầu tư một cách tốt nhất có thể cho “Ngôi Nhà Sáng tạo” nho nhỏ của mình. Tôi muốn thực sự tạo nên một không gian để việc dạy và học ở đây được diễn ra một cách năng động, sáng tạo và có hiệu quả thiết thực nhất. Nhiều năm tự mình phải vật lộn với muôn vàn khó khăn thử thách để học và làm việc ở nước ngoài, tôi mong muốn những học viên trẻ của trung tâm sẽ được đào tạo và vào nghề với những điều kiện tốt nhất có thể”

 

Đạo diễn Lê Quý Dương tâm sự chân thành rằng một nền nghệ thuật muốn phát triển mạnh mẽ, giàu có về nội dung và đa dạng về hình thức thì cần phải có một môi trường làm việc thật năng động và cởi mở với sự đồng hành của nhiều thế hệ nghệ sỹ sáng tạo từ những người bắt đầu vào nghề, tới những người đang định hình và tới những người đã thành danh. Điều này sẽ tạo nên một dòng chảy liền mạch cho đời sống nghệ thuật với sức sống sáng tạo không bị đứt gẫy hoặc phát triển cục bộ. Muốn vậy thì ngoài việc tạo điều kiện tốt nhất cho các sáng tạo trẻ và thử nghiệm mới cần hết sức chú trọng xây dựng một môi trường đào tạo thật năng động và chuyên nghiệp. Và khát vọng nho nhỏ của anh là một Ngôi Nhà Sáng Tạo cho những đam mê nghệ thuật mới lạ.

 

Ngàn vạn nẻo đường rồi cũng phải bắt đầu từ đôi chân

Đang có nhiều các nhà chuyên môn và cả công chúng khán giả phê phán thực trạng của một số chương trình truyền hình thực tế. Khi được hỏi về vấn đề này đạo diễn Lê Quý Dương chia sẻ: “Tôi thấy các chương trình truyền hình thực tế tự thân nó chẳng có tội tình gì. Thậm chí nếu làm tốt như ở nước ngoài thì đó là những chương trình thật bổ ích và lý thú bởi nó tạo ra một sân chơi lành mạnh cho cộng đồng, xã hội, đặc biệt là giới trẻ. Vấn đề là do cách của chúng ta làm thôi. Cần phải đánh giá một cách khách quan rằng hình thức và nội dung của các chương trình truyền hình thực tế được sáng tạo và dàn dựng ở những quốc ra đã rất phát triển cả về mặt bằng dân trí và công nghiệp giải trí. Các chương trình này được sản xuất dựa trên một nền tảng thị hiếu thẩm mỹ khá đồng đều và định hình. Khi được du nhập vào Việt Nam, các chương trình này sẽ gặp phải nhiều rào cản khác nhau. Tôi đặc biệt chia sẻ các khó khăn của những nhà sản xuất tại Việt Nam! Làm sao để có được sức hút cho chương trình? Làm sao để thu được nhiều tiền quảng cáo mới bù đắp lại được các khoản chi phí mua bản quyền và đầu tư sản xuất khổng lồ đã bỏ ra? Làm sao để có lãi mới duy trì nổi bộ máy nhân viên sản xuất chương trình? Đó là những câu hỏi không phải ai cũng trả lời được một cách dễ dàng”

 

Đạo diễn Lê Quý Dương chia sẻ sâu sắc rằng có lẽ vì sự không đồng đều trong mặt bằng dân trí, tiêu trí thưởng thức thẩm mỹ, cũng như đời sống và nhu cầu giải trí ở hoàn cảnh một đất nước đang phát triển như ở Việt Nam mà các nhà sản xuất các chương trình truyền hình thực tế hiện nay phải vật lộn và làm tất cả những gì có thể để gây sự thu hút của công chúng vào các chương trình của mình, điều mà các nhà sản xuất ở nước ngoài ít gặp phải hơn bởi vì xã hội và dân trí của họ đã phát triển hơn. Đơn giản một ví dụ như Liên hoan Phim Quốc tế vừa được tổ chức tại Hà Nội năm 2012. Trong khi Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch và Cục Điện ảnh phải bỏ ra bao nhiêu tiền để mời các ngôi sao, nhà làm phim quốc tế sang dự nhưng chẳng ai quan tâm giới thiệu và phỏng vấn họ cả, trong khi một cô người mẫu trẻ tuổi mặc “hơi hở” một chút thì hình ảnh của cô ấy phủ đầy trên các mặt báo và trang tin. Nếu chuyện này xảy ra ở nước ngoài thì sẽ rất ít ai quan tâm. Người ta sẽ chu ý nhiều hơn tới những nhà làm phim nổi tiếng, những nhà sản xuất gạo cội, những diễn viên tài danh đến từ Iran, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ, Đức, Anh, Ý để tận dụng cơ hội trao đổi, học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm. Vậy mà ở ta điều đó trở thành một sự kiện rùm beng cả nước trong khi các chân dung điện ảnh quốc tế “rất khó tiếp cận” ở nước ngoài lại gần như không được quan tâm khi họ ở ngay bên chúng ta và chủ động đến vì chúng ta. Có lẽ chúng ta cần suy nghĩ lại về tầm vóc của chính mình khi nhận thức và thụ hưởng giá trị từ một liên hoan phim quốc tế.

 

Trong giới thạo tin, nhiều người biết Lê Qúy Dương là một đạo diễn có rất nhiều cơ hội tham gia các chương trình đình đám vừa dễ có tiền và cũng vừa nhanh có tiếng nhưng anh thường từ chối các lời mời để … lặng lẽ làm việc của mình. Ít khi thấy một tên tuổi đã thành một thương hiệu được bảo hộ cả trong nước và quốc tế như đạo diễn Lê Quý Dương xuất hiện trên các chương trình đang phủ sóng và làm xôn xao dư luận.

 

Chia sẻ về điều này, đạo diễn Lê Quý Dương cho biết: “Tôi chung thủy với khát vọng của mình đó là hướng tới những thử nghiệm và sáng tạo mới. Tôi rất biết ơn thiện chí của những lời mời và tôi sẽ nhận lời khi có một chương trình phù hợp. Cuộc sống và nghệ thuật thú vị bởi có những người sinh ra để làm việc này và có những người sinh ra để làm việc khác. Đó là định mệnh và bổn phận. Tôi tin rằng có hai cách nổi bật để sống và làm nghệ thuật. Cách thứ nhất là tự mình dũng cảm bước đi để tạo thành những con đường mới và cách thứ hai là đi tiếp những con đường người khác đã tạo ra. Ngàn vạn nẻo đường rồi cũng phải bắt đầu từ đôi chân. Cả hai cách đều vô cùng khó khăn, vất vả và vinh quang chẳng kém gì nhau. Riêng tôi chọn cách thứ nhất” (cười)

 

Mình hãy là một người bình thường như tất cả những người bình thường khác

Không những xây dựng được một Trung tâm đào tạo của riêng mình, nhiều người thân quen với đạo diễn Lê Quý Dương còn thực sự bất ngờ và trách giận khi biết đạo diễn Lê Quý Dương vừa bí mật “đưa nàng về dinh” bằng một đám cưới kín tiếng mà đến giờ, ngay cả giới thạo tin cũng hiếm người biết được. Đám cưới của anh được tổ chức tại quê vợ ở thành phố Quy Nhơn, có sự tham dự của hai gia đình và những người thân thiết mà hầu như không có sự hiện diện của những người trong giới showbiz. Vị khách cao tuổi nhất của đám cưới là GS.TS Trần Văn Khê dù đã 93 tuổi vẫn quyết tâm bay từ TP. HCM ra Quy Nhơn để dự với lời đề tặng cho vợ chồng anh mãi bên nhau hạnh phúc. Vợ anh rất trẻ, sinh năm 1990 – chỉ bằng nửa số tuổi của anh và mẹ vợ của Lê Quý Dương còn kém con rể 2 tuổi.

 

Không ai nghĩ Lê Quý Dương lại yên bề gia thất bất ngờ như vậy, bởi tính anh như con ngựa bất kham. Cả dòng họ Lê Quý danh giá và mẹ anh giục lấy vợ mãi cũng chẳng được. Chia sẻ lý do bí mật làm đám cưới, Lê Quý Dương cho biết: “Có nhiều người thì chuyện yêu ai, cưới ai, có con, mua nhà, tậu xe, đi nước ngoài … thậm chí là mua túi mới, được tặng nhẫn, đồng hồ mới…cũng là câu chuyện trên mặt báo. Tôi nghĩ đó là chuyện riêng tư, chẳng cần thiết! Mình hãy tự coi mình giống như tất cả những người bình thường khác. Đừng nghĩ mình quan trọng và đặc biệt hơn người khác vì xung quanh mình còn rất nhiều những cuộc đời và nhân cách lớn hơn mình rất rất nhiều đang âm thầm sống và đóng góp to lớn cho cộng đồng với những điều rất ý nghĩa mà chẳng ai biết đến họ và họ cũng chẳng muốn cho ai biết tới”

 

Trong showbiz, Lê Quý Dương tự nhận xét bản thân anh cũng là người thích âm thầm vì anh tin rằng “Đạo diễn thực sự chân chính và có tài phải là người biết hy sinh, biết “chết” trong chương trình của mình. Mình đổ hết tâm huyết dàn dựng để cho chương trình đến với công chúng như tự nó đã được sinh ra và có một đời sống của riêng nó. Như vậy mới thực sự có ý nghĩa. Mình mà đứng ra chào khán giả và tự vỗ ngực “tôi là đạo diễn đây” thì còn ra gì nữa. Một chương trình là công sức của cả một tập thể sáng tạo và lao động quần quật chứ đâu phải riêng đạo diễn. Tôi đã dựng nhiều chương trình và tôi chỉ xuất hiện trước khán giả khi chính họ buộc tôi phải như vậy còn “trốn” để không xuất hiện được càng nhiều càng tốt. Đạo diễn phải coi mình như bà đỡ âm thầm ở phía sau và các chương trình của mình là những đứa trẻ chào đời. Có những đạo diễn luôn luôn muốn chứng tỏ mình, thích xuất hiện trên sân khấu hay màn hình. Riêng tôi thích âm thầm, sau mỗi chương trình thì hòa mình tan vào giữa khán giả để lắng nghe và rút kinh nghiệm. Tôi đạo diễn nhiều chương trình quốc gia quy tụ hàng nghìn diễn viên và kỹ thuật viên nhưng sau khi chương trình kết thúc, tôi thích “trốn” ra một góc quán nhỏ ngồi một mình cho tất cả những vui buồn lắng đọng sâu vào trong tâm hồn và cảm xúc của mình để nuôi dưỡng những sáng tạo mới”

 

Với hơn hai mươi năm làm nghệ thuật, từ truyện ngắn đầu tiên được giải thưởng Tác Phẩm Tuổi Xanh của báo Tiền Phong năm 1989, thật cảm phục khi nhìn vào danh sách các giải thưởng quốc tế và các thành tựu nghệ thuật qua hàng chục chương trình và tác phẩm lớn nhỏ mà đạo diễn Lê Quý Dương đã sản xuất và dàn dựng cả ở trong và ngoài nước. Lê Quý Dương cho biết: “Tôi luôn tin rằng chương trình mình sẽ làm hay nhất luôn là chương trình mình chưa làm và giải thưởng là sự ghi nhận đến sau mọi giá trị sáng tạo. Tôi không đặt tiêu trí giải thưởng hay các danh hiệu nghệ sỹ làm mục tiêu sáng tạo của đời mình. Tôi biết còn có nhiều nghệ sĩ và nghệ nhân cống hiến cả cuộc đời cho nghệ thuật và nghề nghiệp mà vẫn chịu rất nhiều thiệt thòi. Hãy cố gắng làm được nhiều hơn nữa cho đất nước và dân tộc mình. Thế thôi. Và đó cũng là lý do tôi từ nước ngoài trở về sống và làm việc tại Việt Nam”. Có thể với tất cả những gì đã tạo nên một chân dung đạo diễn Lê Quý Dương như hôm nay mà bạn bè và báo giới đã gọi anh với danh hiệu  trìu mến là “Ông hoàng Festival”